Je hoort haar meteen binnenkomen, het vierjarige Franse bulldogteefje Bonita. Onstuimig huppelt ze de wachtkamer in, knuffelt de benen van een mevrouw, snuffelt in een tas, drukt haar snuit tegen een nietsvermoedende meneer en rochelt, knort en snurkt van plezier. Want: ‘Ze vindt het hier helemaal leuk en als ze opgewonden is, gaat ze sneller ademen,’ glimlachen haar baasjes, het oudere echtpaar Wim en Elina Stoof uit Harmelen.
Dat knorren en snurken van Bonita is die dag dan ook de reden voor een operatie, nadat de dierenarts had uitgelegd dat bij kortsnuitigen zoals Bonita de schedel te klein is voor de structuren in de kop waardoor ze mogelijk een te lang gehemelte heeft, te smalle luchtpijp, te nauw strottenhoofd en te kleine neusgaten, ook wel het Brachycephalic Obstructive Airway Syndrome of kortweg BOAS genoemd. ‘En daar kunnen we iets aan doen,’ had hij toen gezegd. Waarop Elina en Wim direct zeiden: ‘Graag!’
Maar daar heeft Bonita allemaal geen weet van als ze vrolijk verder snuffelt en knuffelt in de wachtkamer en zich als een clowntje in allerlei bochten wentelt terwijl ze raspend en snurkend naar adem hapt. Ook Annika Haagsman, de chirurg die haar zal opereren, wordt nieuwsgierig besnuffeld wanneer Wim en Elina even later in de spreekkamer uitleg krijgen over de ingreep. Haagsman, die zich als dierenarts heeft gespecialiseerd tot soft tissue surgeon (chirurgie weke delen) met specifieke aandacht voor KNO en urologie, komt meteen ter zake. Ze vraagt hoe Bonita de warme zomerdagen heeft doorgebracht. Of ze veel kwijlt? Raakt ze bij warm weer benauwd? Geeft ze over? Valt ze flauw? Heeft ze wel eens een blauwe tong? Wim schudt zijn hoofd en vertelt dat ze juist altijd hartstikke vrolijk en gelukkig is en echt fantastisch voor hun ernstig zieke dochter die in een verpleeghuis verblijft. ‘Bonita geeft haar zo veel extra vreugde,’ vertelt hij, ‘ze krijgt het zelfs voor elkaar om onze dochter te laten lopen, wat niemand lukt. Maar ook de andere rolstoelpatiënten zijn dol op haar, ze maakt iedereen aan het lachen’, straalt hij, ‘want ze is een echt gevoelsdier en houdt maar van éen ras en dat is de mens.’
Daarom, zegt hij, vindt hij het zo’n moeilijke discussie wanneer in tv-programma Radar wordt beweerd dat mensen met zulke doorgefokte honden wel dierenhaters moeten zijn die het blijkbaar ‘grappig’ vinden dat hun hondje aan ademnood lijdt. 'Maar Bonita is niet zielig,’ wijst hij, ‘kijk maar hoe vrolijk ze is. We hebben pas éen keer meegemaakt, dat ze ging kwijlen met haar tong uit haar bek toen het zo heet was. Bij 25 graden of daarboven is het niet verstandig om met een Franse bulldog te gaan wandelen, dus nu we dat weten moet je voor de hond denken. Gelukkig was er water in de buurt waarin ze kon afkoelen, waarna ze weer opknapte,’ verklaart hij tegen Haagsman, terwijl Bonita olijk haar aandacht probeert te trekken nu die zich even niet met haar bemoeit.
Dan vertelt de chirurg wat ze gaat doen om hun hond aan meer lucht te helpen. Ze legt uit dat van de vier problemen - te nauw strottenhoofd, te smalle luchtpijp, vernauwde neusgaten en te lang gehemelte - slechts twee daarvan verholpen kunnen worden. Als eerste kunnen de neusvleugels worden verwijd. Ook het zachte gehemelte kan worden ingekort zodat het te lange stuk niet meer de keel wordt ingezogen en de ademweg blokkeert . Aan de smalle luchtpijp kan echter niets worden gedaan. Wim schrikt ervan: ‘Triest hè dat dit allemaal nodig is,’ zegt hij als Bonita wordt opgehaald voor een röntgenfoto. Gelukkig voldoet de luchtpijp bij Bonita aan de gemiddelde diameter van 0.16 gedeeld door de hoogte van de borstingang op een röntgenfoto, wat voor haar as oké is. Vervolgens huppelt Bonita hierna nieuwsgierig met de paraveterinaire assistentes Michelle en Corriene mee naar de behandelkamer.
‘Hoihoi lollige tent is dit hier,’ likt ze vrolijk Corriene’s hand als ze op de tafel wordt getild om haar rechterpoot te scheren voor een infuusje. Speels duwt Bonita haar kop tegen Corriene’s arm en kijkt aandachtig toe als die een ingang zoekt om de naald in te brengen. Bij de eerste prik wordt ze doodstil. Wim geeft haar gauw een kus. Maar het bloedvat blijkt te smal en het moet opnieuw. Nu wordt ze wantrouwig. Ontzet duwt ze haar koppie tegen Wim’s arm als ze voor de tweede keer wordt geprikt. Helaas mislukt het weer en Corriene moet het nu in de andere poot proberen. Weer wordt een stukje van haar vacht geschoren om de infuusnaald aan te kunnen brengen. Maar voor Bonita is de lol eraf en ze begint zich wild los te trekken. Wegwezen hier, probeert ze Wim duidelijk te maken, maar dat lijkt niet tot hem door te dringen, hij houdt haar alleen nog maar steviger vast. Corriene zegt dat ze nu even streng moet zijn. Michelle ondersteunt Bonita met een arm onder haar buik. ‘Dat maakt haar rustiger, omdat we niet aan haar keel zitten,’ legt ze uit. Verslagen sluit Bonita haar ogen om vooral niets meer te hoeven zien en vanaf dat moment laat ze alles gelaten over zich heen komen. Via het infuus wordt een slaapmiddel toegediend. Na een paar seconden zakt ze weg en merkt niets meer. ‘Wat een lieverd hè,’ zegt Wim ontroerd. Hierop gaat Haagsman aan de slag. Er wordt meer anesthesie toegediend en een buisje in haar keel geplaatst. Bonita schudt nog een beetje na. Het buisje blijkt te groot en er moet een kleinere komen. ‘Dit zegt ook al iets over haar nauwe luchtpijp,’ wijst Haagsman. ‘Wat jammer!, ’ verzucht Wim. ‘Maar ze kan nu wel rustig door de tube ademen,’ stelt Haagsman hem gerust. 'Echter, het te nauwe strottenhoofd en haar te lange, dikke tong komen niet voor behandeling in aanmerking,’ wijst Haagsman die Wim mee laat kijken in de keel.
Zodra Wim en Elina zijn vertrokken vangt de operatie aan. Bonita’s bek wordt opengehouden met tape dat aan twee metalen steunen is gefixeerd. Rondom de buis die in haar keel is aangebracht, worden sponzen geplaatst om vocht tegen te houden zodat vloeistof niet de luchtpijp invloeit. De tong wordt naar onderen getrokken, zodat Haagsman goed zicht heeft op het gehemelte. Ze bepaalt de hoeveelheid van het weg te halen weefsel om risico’s op latere ontstekingen van de bijholte (sinitus) of slijmvliezen (rhinitus) te voorkomen. Dan wordt de bek voorzichtig gespoeld met een antiseptische oplossing. Met een gekromde schaar wordt het stuk weefsel verwijderd dat verder reikt dan de achterste rand van de keelamandelen en dus in het strottenhoofd ‘hangt’. Het zachte gehemelte wordt hierna gehecht, waarbij Haagsman ervoor zorgt dat het slijmvlies aan de neuszijde wordt gehecht aan het slijmvlies van de mondzijde. Met een beavermesje maakt Haagsman een diepe halvemaanvormige snede in een van de neusgaten, waarvan ze de uiteinden met een rechte snede met elkaar verbindt, ook wel een horizontale wedge resection genoemd. Hierna worden de wondranden tegen elkaar gehecht met een paar enkelvoudige knoophechtingen. Dit herhaalt ze bij het andere neusgat, waarbij eenzelfde hoeveelheid weefsel wordt verwijderd om beide neusgaten mooi symmetrisch te krijgen.
Zodra de operatie voorbij is, wordt Bonita naar een bench in de ruimte ernaast gebracht, waar ze die nacht uit voorzorg zal worden bewaakt vanwege het risico op zwelling en oedeem van het behandelde weefsel die de eerste 24 uur haar ademhalingskwaliteit kunnen bedreigen. Zodat Wim en Elina haar pas de volgende dag mee naar huis kunnen nemen.
En ja hoor, een dag later wordt Bonita ’s ochtends op de arm van een assistente binnengebracht. Alles is goed gegaan! Alert richt ze haar koppie op zodra ze haar baasjes ziet en probeert duidelijk te maken dat ze hier nu héél snel weg wil. Maar Wim en Elina schijnen dat niet te vatten, die nemen gewoon doodleuk alle tijd om met paraveterinair assistente Stephanny de nazorg te bespreken. Er wordt een antibioticakuur meegegeven, de pijnstiller Rimadyl en de maagbeschermer Omeprazol. Ten slotte legt Stephanny uit dat de hechtingen in haar bek vanzelf zullen oplossen, waarna ze een eerstvolgende controle inplant tien dagen later.
Naschrift
Bonita is rustig in de auto meegegaan naar huis. En ook thuis ging het daarna goed. Het voeren was lastiger en lukte uiteindelijk door brokken in warm water te weken en deze uit de hand te voeren. Bonita heeft geen pijn ervaren volgens Wim en Elina, ze reageerde goed op de medicijnen en haar neusgaten zijn een stuk wijder geworden, zodat ze meer lucht krijgt. Tien dagen na de ingreep vond de eerste controle plaats en alles bleek in orde. In de kliniek werd Bonita zelfs zo enthousiast toen ze iedereen weer zag, dat de chirurg de oplosbare hechtingen niet uit haar neus kon verwijderen uit angst haar oog te raken. Deze lossen nu vanzelf op. Wel werd duidelijk dat ze minder snurkt en rochelt. Bij opwinding komt het geluid niet meer uit haar neus, maar in mindere mate uit haar keel, wat door Wim en Elina als een grote verbetering wordt ervaren!
Sinds maart 2019 zijn door minister Schouten nieuwe criteria ingesteld voor het fokken van kortsnuitigen. Dit houdt in dat per direct een fokverbod van kortsnuitigen die normen overschrijden, van kracht is geworden. Sinds juli 2019 zijn daartoe verscherpte controles in werking getreden.
Marit Hofland