Onderzoek hartaandoening

Onderzoek naar genetische achtergrond van aangeboren hartaandoeningen bij de hond

Marjolein den Toom (Europees specialist cardiologie voor gezelschapsdieren) en Frank van Steenbeek (onderzoeker, assistent professor genetica) vragen uw hulp bij hun onderzoek naar de genetische achtergrond van aangeboren hartaandoeningen bij honden.

Van de meest voorkomende aangeboren hartaandoeningen bij de hond is bekend dat deze een genetische achtergrond hebben. Helaas is er slechts pas voor één aandoening bij één ras (aortastenose bij de Newfoundlander) een oorzakelijke mutatie gevonden. Voor de andere aandoeningen zijn nog geen mutaties bekend en kunnen dus ook helaas geen genetische testen worden ingezet in de fokkerij. Over de afgelopen jaren heeft de afdeling cardiologie van de Universiteitskliniek Gezelschapsdieren van de faculteit Diergeneeskunde reeds DNA-monsters van honden met aangeboren hartaandoeningen opgeslagen. Hierdoor is reeds een mooie database opgebouwd, maar wij hebben ook uw hulp nodig!

Op het moment zijn de drie volgende aandoeningen de aandachtsgebieden:

1. PULMONAALSTENOSE BIJ DE FRANSE BULLDOG

 

Een bepaald type aangeboren hartaandoening komt regelmatig voor in de Franse Bulldog. De aandoening wordt veroorzaakt door niet goed ontwikkelde kleppen in de ader die uitreedt aan de rechterzijde van het hart (de longslagader/pulmonaal arterie). Als gevolg hiervan gaat de klep onvoldoende open en zorgt dus voor een vernauwing (een stenose). Omdat we deze aandoening vaker zien bij de Franse Bulldog dan bij andere honden, is onze veronderstelling dat deze aandoening (pulmonaalstenose) een erfelijke aandoening is. Ons doel van deze studie is om een genetisch onderzoek uit te voeren bij honden met de aandoening en zonder een aangeboren hartaandoening en onze bevindingen vergelijken. Uiteindelijk willen we graag een DNA test ontwikkelen voor de fokkers van dit ras.Recent hebben Marjolein en Frank vernomen dat ze financiering zullen ontvangen van de European Society of Veterinary Cardiology (ESVC) om genetisch onderzoek naar deze ziekte binnen dit ras uit te gaan voeren. Het enige wat we nog nodig hebben is extra DNA-monsters!

Waaruit kan uw medewerking bestaan?

We zoeken we nog DNA-samples van Franse Bulldoggen mét een aangeboren (valvulaire) pulmonaalstenose en Franse Bulldoggen zonder hartafwijkingen (als negatieve controles). We hopen dat u ons hierbij kan assisteren zodat we de analyses z.s.m. kunnen gaan uitvoeren!

  • Vraag de dierenarts extra goed naar het hartje van uw hond te luisteren.    
  • Heeft u of kent u iemand met één of meerdere Franse Bulldogen (met of zonder hartruis) en bent u/de eigenaar bereid mee te werken aan het onderzoek neem dan contact op voor een kosteloos onderzoek van het hart (via hartauscultatie en een echocardiogram). In ruil hiervoor vragen we of we bloed mogen afnemen voor DNA-isolatie. 
  • Indien besloten wordt tot euthanasie van een hond met deze aandoening of zonder een hartaandoening kan het hartje worden afgestaan voor het onderzoek. 

2. PERSISTERENDE DUCTUS ARTERIOSUS (PDA) BIJ DE FRIESE STABIJ

Een van de rassen, waarbij Persisterende Ductus Arteriosus (PDA) vaker dan gemiddeld voorkomt is de Stabijhoun.  Om in de toekomst een gezond ras te kunnen blijven fokken verrichten wij al enige jaren een onderzoek naar de etiologie, prevalentie en genetische achtergrond van deze aandoening, samen met de Nederlandse Vereniging voor Stabij- en Wetterhounen (NVSW). 

Met behulp van dit onderzoek willen we de volgende twee vraagstelling beantwoorden;

  1. Welke genen zijn geassocieerd met het optreden van PDA bij de Stabijhoun?
  2. Is er een relatie tussen het optreden van PDA en (onbegrepen) pup sterfte?

Waaruit kan uw medewerking bestaan?

  • Vraag de dierenarts extra goed naar het hartje van uw hond te luisteren.   
  • Indien u een hond kent die wordt verdacht van een PDA of reeds gediagnosticeerd is met een PDA, neem dan contact op voor een kosteloos consult en een hartecho.  In ruil hiervoor vragen we of we bloed mogen afnemen voor DNA- isolatie.
  • Indien er een jonge pup is overleden zonder duidelijke doodsoorzaak, wijs dan de eigenaar op het onderzoek. Een volledige sectie kan dan nl. kosteloos via het Veterinair Pathologisch Diagnostisch Centrum (VPDC) worden uitgevoerd.   Ook hiervoor is het belangrijk van tevoren contact op te nemen zodat de aanvraag naar het VPDC kan worden verstuurd. 

3. TRICUSPIDAALKLEPDYSPLASIE EN “ATRIOVENTRICULAIRE ACCESSOIRE PADEN” BIJ DE LABRADOR RETRIEVER

Alhoewel de Labrador Retriever slechts zelden op latere leeftijd een hartziekte ontwikkeld, is de Labrador wel gepredisponeerd voor twee aangeboren hartaandoeningen. De eerste en meest voorkomende aandoening is een niet goed aangelegde tricuspidaalklep.  De tweede aangeboren aandoening die relatief vaker wordt gezien bij de Labrador is een aandoening waarbij er veel ritmestoornissen optreden. Dit wordt veroorzaakt door een of meerdere extra aangelegde elektrische geleidingspaden tussen de kamers en de boezems.  Dit heeft als gevolg dat er vaak aanvalsgewijs supraventriculaire tachycardie kan optreden.  Beide aandoeningen kunnen uiteindelijk ernstige problemen zoals hartfalen veroorzaken.

Waaruit kan uw medewerking bestaan?

  • Vraag de dierenarts extra goed naar het hartje van uw hond te luisteren.   
  • Indien u een hond kent die wordt verdacht of reeds gediagnosticeerd is met een van deze aandoeningen, neem dan contact op voor een kosteloos consult en een hartecho.  In ruil hiervoor vragen we of we bloed mogen afnemen voor DNA- isolatie.
  • Indien u besluit tot euthanasie van een hond met deze aandoening, kunt u ons helpen door het hartje af te staan voor onderzoek. 

Wat gebeurt en met het afgestane bloed/DNA-monster?

Vanuit het bloed wordt in het laboratorium DNA geïsoleerd. Dit DNA wordt vervolgens anoniem opgeslagen in onze DNA-databank. Pas wanneer er voldoende monsters en financiële middelen zijn, worden alle monsters in een keer aangeboden voor analyse van het genoom. 

Waar wordt u verwacht als u besluit mee te werken?

Momenteel verricht Marjolein haar praktische werkzaamheden bij de verwijskliniek van het Evidensia Dierenziekenhuis Nieuwegein. Hartecho’s en bloedafname zullen in principe hier worden uitgevoerd. In uitzonderingen kan worden uitgeweken naar de Universiteitskliniek Gezelschapsdieren van de faculteit Diergeneeskunde. Evt. euthanasie en secties zullen juist worden uitgevoerd op de Universiteitskliniek Gezelschapsdieren van de faculteit Diergeneeskunde.

Indien u bereid bent het hart af te staan voor onderzoek na het overlijden van uw hond

Natuurlijk hopen we niet dat het ooit zover komt dat uw hond ingeslapen moet worden of komt te overlijden. Mocht het helaas toch ooit gebeuren, kunt u ons en het ras helpen door het hart van uw hond af te staan voor onderzoek. De volgende honden komen momenteel in aanmerking:

  • Friese Stabij honden met een (nog niet gesloten) PDA
  • Alle Franse Bulldoggen (met normale harten en met aangeboren hartafwijkingen)
  • Alle Labrador Retrievers (met normale harten en met aangeboren hartafwijkingen)

Helaas komen honden die langer dan een paar uur geleden zijn overleden niet meer in aanmerking voor dit onderzoek. Mocht u dus euthanasie overwegen, adviseren wij dus om de euthanasie op de Universiteitskliniek Gezelschapsdieren te Utrecht uit te laten voeren. De euthanasie wordt op een nette manier en kosteloos uitgevoerd en indien gewenst kan het dier na de sectie terug naar u (cosmetische sectie) of kan geassisteerd worden met bv. het organiseren van een crematie.

Algemene doel van de onderzoeken

Doel van deze onderzoeken is om de genen die deze ziektes veroorzaken op te sporen en een genetische test te ontwikkelen zodat we samen deze ziektes uit de rassen kunnen elimineren. Indien we het voor één ras kunnen oplossen bestaat er ook een kans dat deze informatie zeer nuttig kan zijn voor andere rassen en wellicht zelfs voor de mens!

Contact

Indien u bereid bent om mee te werken aan het onderzoek, neem dan contact op met Marjolein den Toom om de mogelijkheden te bespreken. U kunt contact opnemen via:

 

Bij voorbaat dank voor uw hulp!

Marjolein den Toom & Frank van Steenbeek